कायदा म्हणजे काय? | what is law?

कायदा म्हणजे नियम, सूचना, निर्बंध आणि सगळ्यांना समान अधिकार होय.  सगळ्यांना समान हक्क मिळवून देणे हे मुख्य कायद्याचेउध्दिस्ट आहे.

कायदा सरकार बनवते पण समाजात तो सर्वांना सारखाच लागू होतो.

सर्व समाजात धर्म, वंश, जात, वर्ग, लिंग यांच्या आधाराने भेदभाव केला जातो. अधिकार, सत्ता, श्रेष्ठता–कनिष्ठता या कल्पनांतूनहीवेगवेगळ्या प्रकारे अन्याय केल्या जातो.

समाजातील ज्या ज्या लोकांवर अन्याय होतो, त्या लोकांना न्याय देण्याचे काम कायदा करते. आणि न्याय देण्याचे काम हेन्यायालयामध्ये चालते. म्हणूनच कायदा बनवणे फार महत्त्वाचे आहे.

स्वतंत्र्यानंतर आधुनिक मूल्यावर आधारित अशी राज्यघटना तयार करण्यात आली. आणि समाजात समानता अली. समाजातलहान–मोठा, गरीब–श्रीमंत, श्री–पुरुष, जात–पात असा कुठलाही भेदभाव न करता माणूस म्हणून सर्वांना समान संधी मिळावी यासाठीकायदा अस्तित्वात आणला.

कोणावरही अन्याय होऊ नये हे लोकशाही तत्व आपण मानतो म्हणून समाजातील समानता टिकवण्यासाठी आणि समाजातीलअन्यायकारक प्रथा दूर करण्यासाठी निरनिराळे कायदे करावे लागतात. मुळात कुठलाही कायदा हा अचानक किंवा एकदम होत नाही.

समाजातील व्यवहार सुरळीत चालावेत कोणाही व्यक्तीवर अन्याय झाल्यास त्या व्यक्तीला न्याय मागता यावा यासाठी जे नियम बनवलेजातात त्यालाच कायदे म्हणतात. कायदा माणसांचे हक्क त्यांचे अधिकार, कर्तव्य ठरवतो आणि कायदे मोडणाऱ्याला शिक्षाही करतो. प्रत्येकाला सुरक्षितता आणि संरक्षण देणे आणि अत्याचार छळ होत असल्यास अपराध्याला शिक्षा करणे ही शासनाची जबाबदारी आहे.